مقدمه
ناصرالدین‌شاه قاجار، یکی از شاهان پرآوازه دوره قاجار، نه تنها به‌خاطر اقدامات سیاسی و فرهنگی‌اش در تاریخ ایران به یاد مانده است، بلکه سنگ قبر او نیز به عنوان یک اثر هنری و تاریخی شناخته می‌شود. این مقاله به بررسی مکان دقیق قبر ناصرالدین‌شاه و داستان جذاب سنگ قبر او می‌پردازد.
آدرس دقیق قبر ناصرالدین‌شاه
قبر ناصرالدین‌شاه قاجار در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) در شهر ری قرار دارد. این آرامگاه در ضلع غربی حرم واقع شده و در اتاقی که مقبره همسر محبوبش، جیران، و پسرش قاسم میرزا نیز در آن قرار دارد، ساخته شده است.
داستان سنگ قبر ناصرالدین‌شاه
تاریخچه ساخت و ویژگی‌های سنگ قبر
سنگ قبر ناصرالدین‌شاه، اثری هنری و تاریخی از سنگ مرمر سبز، توسط استاد حسین حجارباشی ساخته شده است. این سنگ با ابعاد ۲۴۹ در ۱۳۱ سانتی‌متر، پیکره‌ای تمام‌قد از شاه با شمشیری در دست را به تصویر می‌کشد و حاشیه آن با اشعاری در مدح شاه قاجار مزین شده است. در زیر پای چپ شاه، نام «عمل استاد عباسقلی حجار» حک شده است، هرچند در منابع تاریخی نام علی‌اکبر حجار نیز به عنوان هنرمند سنگ‌تراش ذکر شده است.
انتقال سنگ قبر به کاخ گلستان
پس از انقلاب اسلامی و در جریان تخریب قبر رضاشاه پهلوی در حرم عبدالعظیم، سنگ قبر ناصرالدین‌شاه نیز در معرض خطر قرار گرفت. با تلاش‌های استاد حسین احمدیان، این سنگ به‌عنوان یک اثر هنری و تاریخی در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۵۹ به کاخ گلستان منتقل شد. این سنگ هم‌اکنون در بخشی از کاخ گلستان به نام «خلوت کریمخانی» نگهداری می‌شود و به‌عنوان یکی از شاهکارهای سنگ‌تراشی دوره قاجار شناخته می‌شود.
خلوت کریمخانی؛ نگهبان هنر قاجار
تاریخچه خلوت کریمخانی
خلوت کریمخانی، بخشی از کاخ گلستان است که در زمان کریم‌خان زند بنا شده و بعدها به‌عنوان خلوتکده ناصرالدین‌شاه مورد استفاده قرار گرفت. این مکان اکنون محل نگهداری سنگ قبر ناصرالدین‌شاه است و بازدیدکنندگان می‌توانند این اثر هنری را در آنجا مشاهده کنند.
اهمیت سنگ قبر به‌عنوان اثر هنری
سنگ قبر ناصرالدین‌شاه نه تنها به‌عنوان یک نشانه از تاریخ و فرهنگ ایران شناخته می‌شود، بلکه به دلیل دقت و مهارت به‌کار رفته در سنگ‌تراشی آن، یکی از آثار برجسته هنری دوره قاجار محسوب می‌شود. این سنگ نمایانگر ترکیبی از هنر و تاریخ است که بازدیدکنندگان را به دوره‌ای از تاریخ ایران می‌برد که در آن هنر و فرهنگ به‌طور ویژه‌ای مورد توجه قرار داشت.
نتیجه‌گیری
سنگ قبر ناصرالدین‌شاه قاجار، به‌عنوان یک اثر هنری و تاریخی برجسته، نمایانگر داستانی از تاریخ و فرهنگ ایران است که در کاخ گلستان و خلوت کریمخانی به نمایش گذاشته شده است. این اثر نه تنها یادگاری از ناصرالدین‌شاه است، بلکه بازتابی از هنر و تاریخ دوره قاجار محسوب می‌شود که برای نسل‌های آینده حفظ شده است.
